Jak podróżować w zgodzie z przyrodą?

Wielu z nas nie wyobraża sobie życia bez podróżowania - zarówno dalekiego, jak i tego bardziej lokalnego. Podróżowanie to nie tylko sposób na odpoczynek, ale także możliwość poznania nowych, niezwykłych miejsc oraz związanych z nimi ludzi.    Do każdej wyprawy, czy wyjazdu należy się dobrze przygotować - skompletować ekwipunek, wybrać trasę, sprawdzić pogodę. Jednak jest coś jeszcze, co powinniśmy brać ze sobą na każdą wycieczkę, coś niezwykle ważnego, nie tylko dla nas, ale także - a może szczególnie - dla miejsc, które odwiedzamy. Mowa tutaj o odpowiedzialności i szacunku - cechach świadomego turysty. Co jeszcze trzeba zrobić, aby zyskać to zaszczytne miano? Mamy dla Was kilka rad!

Czym jest odpowiedzialna turystyka?



Branża turystyczna w ciągu ostatnich dekad rozwinęła się niewyobrażalnie, generując coraz większe zyski, ale też coraz większy wpływ na środowisko oraz lokalne społeczności. Niestety zazwyczaj negatywny. Przy takim rozwoju sytuacji, warto zainteresować się odpowiedzialną turystyką, a więc takim planowaniem podróży i pobytu, które nie wywiera negatywnego wpływu na miejsce naszego odpoczynku. Odpowiedzialna turystyka to możliwość zaspokojenia potrzeb podróżowania, przy jednoczesnej dbałości o każdą turystyczną destynację; pozostawienie odwiedzonego miejsca dokładnie takim, jakie było przed naszym pojawieniem się. Taki sposób zwiedzania pozostawia także możliwość podróżowania innym osobom, przyszłym pokoleniom, bez obaw o zatracenie najpiękniejszych miejsc światowej kultury, czy pomników przyrody.    Mogłoby się wydawać, że odpowiedzialna turystyka, czy też ekoturystyka to zjawiska współczesne, jednak początki tych idei sięgają lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia! Przykładem tego mogą być chociażby cztery podstawowe zasady ekoturystyki spisane przez meksykańskiego ekologa Nicolasa Hetzera, już w 1965 roku:   minimalny wpływ na środowisko przyrodnicze, minimalny wpływ i maksymalny szacunek dla kultury lokalnej, maksymalny zysk ekonomiczny dla lokalnej społeczności, maksymalna satysfakcja z wypoczynku dla turystów.  

Odpowiedzialna podróż w praktyce

Co zatem robić, aby móc cieszyć się podróżowaniem bez wyrzutów sumienia? Wbrew pozorom to nie takie trudne! Wystarczy trzymać się kilku podstawowych zasad. Zacznijmy od wzorcowych zachowań w przypadku wycieczek górskich. Kiedy przebywamy na terenie Parku Narodowego, Parku Krajobrazowego, na górskim szlaku czy leśnej ścieżce, pamiętajmy o szacunku do otaczającej nas przyrody. Bardzo ważne jest, aby poruszać się wyłącznie po wydzielonych ścieżkach nie ingerując tym samym w ekosystem danego terenu.



Podczas takiej wyprawy nie zrywajmy także żadnych roślin i nie dokarmiajmy zwierząt - pozwólmy lokalnej florze i faunie samodzielnie żyć i rozwijać się. Na górskim szlaku, niezależnie od pory dnia nie powinniśmy także hałasować, aby nie spłoszyć dzikich zwierząt.   Ważne jest także odpowiednie wyposażenie plecaka na górską wyprawę. Powinny znaleźć się w nim produkty ekologiczne, wielokrotnego użytku. Przekąski i prowiant zabierzmy ze sobą w metalowych pojemnikach lub materiałowych torbach, zrezygnujmy z jednorazowych plastikowych sztućców do jedzenia podczas biwaku, czy przerwy we wspinaczce.

• Praktyczną listę eko elementów ekwipunku odpowiedzialnego turysty znajdziecie u dołu, w końcowej części artykułu

Miłośnicy gór nie muszą ograniczać się wyłącznie do nie śmiecenia, ale pójść o krok dalej i przyłączyć się na przykład do corocznej akcji Czyste Tatry. Już o 9 lat ochotnicy sprzątają górskie szlaki i niwelują pozostawione przez innych turystów ich niechlubne ślady odwiedzin.

Podczas każdej wspinaczki warto także dawać dobry przykład i edukować innych - jeżeli widzimy czyjeś nieodpowiednie zachowanie, zwróćmy uwagę i spokojnie opowiedzmy o tym, jak istotne jest dbanie o miejsca, które odwiedzamy. Czasem krótka rozmowa potrafi trwale zmienić czyjeś zwyczaje.

Czy to w górach, czy w miastach, kieruj się filozofią ‘Leave No Trace’, czyli niepozostawianiu po sobie żadnego śladu w miejscach, do których podróżujesz. Zawiera się w tym więc nie tylko sprzątanie po sobie podczas biwakowania, ale także powstrzymanie się od wrzucania monet „na szczęście” do fontann w turystycznych miastach, czy nie zabieraniu pamiątek z natury.

Odpowiedzialnie - czyli gdzie?



Starajmy się wybierać na cel swojej podróży miejsca mniej uczęszczane. Masowość to problem naszych czasów, który doskonale widoczny jest na przykładzie przeludnionej drogi do Morskiego Oka, czy kolejek do Machu Picchu, które w sezonie, w ciągu dnia zwiedzało nawet 5 tysięcy osób! Odwiedzając mniej zaludnione miejsca nie tylko nie zadeptujemy najpopularniejszych ścieżek, ale także poznajemy i doceniamy nowe destynacje, a w przypadku podróżowania z noclegiem - wspieramy również lokalną gospodarkę.
Przy wyborze celu podróży weźmy także pod uwagę możliwości dotarcia do niego. Warto częściej wybierać destynacje bardziej lokalne lub miejsca, do których można dotrzeć samochodem, pociągiem, czy rowerem. W ten sposób zminimalizujemy swój ślad węglowy, który jest ściśle powiązany z wybranym środkiem transportu.

Odpowiedzialnie- czyli jak?


Kiedy już dotrzemy do wyjątkowego celu swojej podróży lub kiedy znajdziemy na trasie niezwykłe, ciche i wolne od tłumów miejsce, warto zastanowić się dwa razy, czy konieczne jest robienie mu zdjęć i wrzucanie ich do mediów społecznościowych. Wszyscy lubimy czasem pochwalić się zdjęciami z wakacji, jednak takie praktyki mogą doprowadzić do popularyzowania dziewiczych miejsc, a co z tym idzie - do ich degradacji.

Aby jednocześnie oszczędzić własny kręgosłup i zadbać o środowisko, pamiętajmy także o odpowiedzialnym pakowaniu plecaka, czy walizki. Należy dobrze przeanalizować jego zawartość i wziąć ze sobą tylko to, co będzie niezbędne w podróży. Pozwoli to ograniczyć ślad węglowy, jaki zostawi po sobie nasz środek transportu - lżejsze bagaże to mniejsza emisja dwutlenku węgla. Ponadto, bardziej oszczędny, przemyślany ekwipunek ograniczy ilość wytwarzanych śmieci i odpadków.
To, co ze sobą zabierzemy także może być bardziej lub mniej korzystne dla otoczenia, dlatego świadomie wybierajmy marki oraz materiały, z których wykonane są elementy naszego podróżnego ekwipunku (np. Patagonia czy Fjallraven).

Eko wyposażenie plecaka odpowiedzialnego turysty



Właściwym wyborem będą ekologiczne marki odzieżowe, produkujące ubrania, obuwie oraz akcesoria trekkingowe i turystyczne. Na podróż warto także wybrać produkty przyjazne środowisku, które pozwolą jednocześnie zaoszczędzić nieco miejsca w plecaku. Są to na przykład:

• ekologiczny i biodegradowalny płyn myjąc, który posłuży nam za mydło,szamponem, piankę do golenia i środkiem do prania,
• bambusowa lub drewniana szczoteczka do zębów,
• drewniany grzebień lub szczotka do włosów,
• naturalny krem przeciwsłoneczny, w ekologicznym opakowaniu,
• metalowe sztućce,
• własne pojemniki na żywność oraz butelka i termos.
• materiałowe serwetki oraz torby.

Dbaj o miejsca, które kochasz

Odpowiedzialna turystyka to zbiór prostych zasad, których wszyscy powinniśmy się trzymać, ale jest to także - po prostu - podróżowanie z rozsądkiem i należytym szacunkiem do miejsc, które odwiedzamy. Im dłużej chcemy zachwycać się miejscami, które odwiedzamy tym większą odpowiedzialność powinniśmy za nie wziąć.