Buty podejściowe – jak do nich podejść?

Szukając butów do chodzenia po górach podświadomie myślimy o butach wysokich. Bo przecież buty muszą mieć dobre sznurowanie, pewnie trzymać kostkę, mieć grubą i dobrze amortyzującą podeszwę. To wszystko prawda.

Jednak coraz więcej ludzi spotykanych na szlakach nosi trekkingowe buty niskie. Kilka razy osobiście zetknąłem się z komentarzem mijając turystów na szlaku „Że on się nie boi chodzić w niskich butach?”. Otóż nie boję się. Bo buty niskie, zwane też podejściówkami, zapewniają to samo co buty wysokie, a dodatkowo mają jedną wielką zaletę – wagę.

Pierwotnie buty podejściowe były wymyślone dla wspinaczy, którzy po dostaniu się pod ścianę (czyli jak wskazuje nazwa – podejściu) zmieniali buty na miększe i zaczynali wspinaczkę. Jednak rynek turystyczny zaadaptował niskie buty do swoich potrzeb, a zalety podejściówek zaczęli doceniać również turyści niewspinający się.

Dla każdego, kto chodzi po górach w okresie od wiosny do jesieni. Bez znaczenia, czy chodzisz po Beskidach, Tatrach czy Alpach – podejściówki sprawdzą się wszędzie. Na zimę jednak lepsze będą buty wysokie, ze względu na swoją budowę (blokada wpadania śniegu od góry, zwykle większa ciepłota). Ponadto wyższe buty są zwykle sztywniejsze, przez co można do nich założyć raki, co w zimie jest dość ważne. Oczywiście, do niskich butów na upartego też założy się raki, jednak nie rekomenduję takiego połączenia. Ponadto zdecydowana większość modeli wyższych ma membrany, przez co buty są wodoodporne – w butach niższych membrany występują stosunkowo rzadko.



Jeśli masz problemy ze stawami skokowymi, to buty wyższe będą lepszą alternatywą. Nie da się ukryć, iż w podejściówkach trzymanie kostki jest nieco gorsze.

Jednak to, co przekonuje największą część klientów do butów niskich to waga! Lekkie podejściówki ważą nawet poniżej 500g – i mówimy tu o dwóch butach, a nie jednym! Nieco cięższe są chociażby La Sportiva TX2. Zdecydowana większość podejściówek waży poniżej 1kg na parę. Jest to zysk około 400-500g na parze butów. Być może to niewiele, gdy patrzy się na cyferki i waży buta w ręce – jednak po całym dniu wędrówki i kilkudziesięciu kilometrach te 500g odczuwa się zupełnie inaczej. Znam to z własnego doświadczenia :)


Buty La Sportiva TX3

Buty podejściowe są wykonywane z dokładnie takich samych materiałów jak buty wyższe. Spotkamy modele zarówno ze skóry (zwykle zamszowej, skóra nubukowa jest rzadko wykorzystywana), jak i z oddychającej siatki. Również rodzaje wyściółek są takie same jak w butach wyższych.

Guma używana do podeszw w podejściówkach jest dokładnie tą samą gumą, co w butach wysokich. Najczęściej pojawia się charakterystyczny żółty ośmiokąt, czyli Vibram. Często w butach podejściowych spotkać można tzw. „climbing zone”, czyli płaski przód buta – jest to niejako adaptacja buta wspinaczkowego, która pozwala na lepsze czucie podłoża na mniejszych stopniach czy kamieniach.

Wiele modeli, podobnie jak nieco bardziej techniczne buty wyższe, ma pełen gumowy otok jak i dodatkową warstwę gumy na palcach, by zapewnić dodatkową ochronę przed kamieniami. Cechą charakterystyczną butów podejściowych jest ich głębokie sznurowanie, które objawia się kilkunastoma dziurkami na sznurowadła. Pozwala to na ich bardzo dobre dopasowanie do stopy, co przekłada się na lepsze „czucie” podłoża.

Przy wyborze modelu dla siebie trzeba zwrócić uwagę na sztywność podeszwy. Istnieją modele sztywniejsze, jak i miększe – jest dość istotne, by dobrać odpowiednio sztywny model do planowanego miejsca i częstotliwości użytkowania.



Gdy zamierza się używać butów w terenie skalistym, na faktycznych podejściach w żlebach bądź przez dłuższy czas – lepsze będą modele z twardszą podeszwą (jak Garmont Dragontail MNT czy La Sportiva Boulder X). Stopa będzie mieć większą stabilizację i będzie nieco mniej odczuwać całodzienne/intensywne chodzenie po skalnym podłożu.


Buty damskie Garmont Dragontail MNT GTX

Do użytku mniej intensywnego, codziennego bądź na leśne szlaki i drogi sprawdzą się buty miększe (jak Scarpa Mojito, Meindl Vegas czy Zamberlan Intrepid). Są one nieco lżejsze i miększe przez odchudzoną budowę śródpodeszwy.

Dla Pań powstały wersje damskie, które zwykle są, jak w modelach wyższych, węższe a przez to bardziej dopasowane do kształtu kobiecych stóp. Mają też zmienioną kolorystykę, dzięki czemu zdecydowanie częściej się Paniom podobają :)

Wielu klientów potrzebuje buta, który będzie maksymalnie wszechstronny. Przy niskich butach pojawiają się obawy, że będzie on szybko przemakał, gdyż niższy = gorszy. Nie jest to do końca prawda.

Zdecydowana większość butów ma budowę dwuwarstwową –wyściółka od wewnątrz oraz materiał zewnętrzny.



Wyściółka może być wykonana ze skóry naturalnej (która jest swoją drogą bardzo rzadko wykorzystywana w niskich butach), kombinacji materiałów naturalnych i syntetycznych (jak na przykład Cocona 37,5 w Scarpach Zen Pro) albo membranowa (najczęściej spotykana membrana to Gore-Tex®, jednak są też inne jak na przykład eVent® czy Texapore®)

Membrana w butach zapewnia ich wodoodporność, jednak obniża oddychalność – gdy zamierzamy używać butów w okresie letnim to lepszym wyborem powinna być wersja bezmembranowa. Wbrew pozorom odpowiednio zaimpregnowana skóra bez membrany nie przepuści wody, nawet przy niespodziewanym wpadnięciu do potoku czy jeziora - sprawdziłem to na własnej skórze.

Garmont Dragontail MNT



Bardzo popularny model, szczególnie na skaliste szlaki polskich Tatr czy chociażby via ferraty. Nieco cięższy, lecz sztywniejszy brat Garmontów Dragontail LT. Posiada dodatkową warstwę śródpodeszwy dla lepszej amortyzacji. Wykonany ze skóry zamszowej, z gumowym otokiem i bardzo głębokim sznurowaniem. Dostępny w wersji z Gore-Texem® jak i bez.

Scarpa Zen Pro 



Klasyk od Scarpy, będący na rynku co najmniej kilkanaście lat. Wykonane ze skóry zamszowej, z Vibramową podeszwą i z kultową wyściółką Cocona, która zapewnia najlepszą dla stóp temperaturę – 37,5 stopnia Celsjusza. Pasują nieco lepiej na szersze stopy.  

Scarpa Mojito



Kolejny klasyk, który produkowany jest w kilkunastu kolorach. Przyporządkowany do kolekcji lifestyle, przez co jego przeznaczeniem jest głównie miasto – jednak na pewno da sobie radę w niższych górach, podczas spokojniejszych wędrówek. (foto kolor damski)  

Hanwag Makra Low GTX



Bardzo dopracowany model od Niemieckiego producenta, ze sztywną podeszwą – dedykowany do technicznych, kamienistych szlaków. Zastosowano membranę Gore-Tex®.  

Meindl Vegas



Kolejny model, który jest na rynku od dawna. Miękka podeszwa i stonowany wygląd pozwala na używanie ich zarówno w mieście, jak i lekkim terenie. Zamszowa skóra zapewnia świetną oddychalność.  

Mammut Alnasca Knit Low



Na koniec zostawiłem nowość od Szwajcarów. Model wykonany z syntetycznej siatki, zapewnia fenomenalną oddychalność – kosztem niższej wodoodporności. Dzięki technologii 360 Heel Support poprawiono trzymanie pięty względem poprzednich modeli Mammuta. Zastosowano podeszwę, którą Mammut opracował wspólnie z Michelin – znanym z produkcji ogumienia do samochodów. Model dostępny też w wersji z membraną Gore-Tex®.

Czarek Chełkowski

Zobacz również:

• Czym są buty wysokogórskie
• Porady dotyczące wyboru damskich butów trekkingowych
• Ochrona stóp zimą i latem
• Buty dla początkujących sporty wspinaczkowe
• Co sprawdzić przed zakupem butów trekkingowych