Zagrożenie lawinowe wiosną: co musisz wiedzieć?

Choć wiosna kojarzy nam się ze słońcem, kwitnącymi roślinami i idealną pogodą, to musimy pamiętać, że góry w tym okresie rządzą się swoimi prawami. Coraz wyższa temperatura powoduje topnienie zalegającego śniegu, co jest najczęstszą przyczyną lawin o tej porze roku. Jak informuje GOPR, wiosną zagrożenie lawinowe jest z jednej strony łatwe do oszacowania na stabilnym firnowym śniegu, ale za to z drugiej najwięcej dużych lawin spada właśnie w czasie krytycznych wiosennych warunków. Co to oznacza dla nas? Wędrując po szlakach w najbliższych tygodniach, musimy mieć świadomość zagrożenia lawinowego i znać lawinowe ABC.

Jak się przygotować na wycieczkę?

Przede wszystkim poznaj wszystkie czynniki lawinotwórcze, przyswój informacje o odpowiednim zachowaniu, a przed samą wyprawą sprawdź ostrzeżenia i pogodę. Według członków TOPR lawiną sprzyjają*:

• Wystawa względem kierunków geograficznych
• Nachylenie stoku pomiędzy 25 a 45 stopni
• Silny wiatr przenoszący śnieg
• Niskie temperatury (poniżej –8 st. C)
• Niejeżdżony przez narciarzy stok

Warto rozważyć szlak, jakim będziemy szli pod względem wyżej wymienionych podpunktów. Oczywiście nie można zapominać, że w tego typu trasy powinno się iść w grupie. Choć w takim przypadku również ważne są zasady bezpieczeństwa, przede wszystkim prawidłowe odstępy między członkami. 

Równie istotny jest sprzęt, jaki zabieramy ze sobą w góry. Co należy spakować? Przede wszystkim detektor lawinowy. To małe urządzenie potrafi uratować życie, umożliwiając współtowarzyszom szybsze odnalezienie zasypanego w razie ewentualnego zejścia lawiny. Przed startem wędrówki należy włączyć funkcję send i przetestować urządzenie zgodnie z zaleceniami producenta. Sprzęt będzie wysyłał wtedy sygnały o lokalizacji członka wyprawy. Trzeba też upewnić się, czy baterie nie są na wyczerpaniu i w razie potrzeby wymienić je na nowe. Sonda to kolejny niezbędnik na liście. Jest to składany z części kijek o całkowitej długości kilku metrów. Gdy człowiek zostanie zasypany śniegiem, sonda ułatwia jego odnalezienie. Trzeba pamiętać też o łopacie. Jedne z najprostszych urządzeń w lawinowym ABC, może okazać się nieocenioną pomocą przy odkopywaniu zasypanych przez lawinę, wykopaniu jamy śnieżnej czy platformy pod namiot. Kolejnym sprzętem, którym może uratować życie, jest plecak z systemem wyporowym. W razie zejścia lawiny wystarczy pociągnąć za rączkę aktywującą poduszkę powietrzną, która wypełnia się i w ten sposób zwiększa objętości osoby porwanej. Ułatwia to utrzymanie się na powierzchni zsuwu i ułatwia ewentualną akcję ratunkową przez współtowarzyszy grupy czy przez służby ratownicze. 

Co jeśli zejdzie lawina? 

Należy pozbyć się ekwipunku tj. narty, kijki czy plecak (zostawiamy jedynie plecak z mechanizmem wyporu i go używamy), ponieważ ściągają one w głąb śnieżnego nasypu. Zanim lawina się zatrzyma, należy jak najmocniej rozpychać się i walczyć o przestrzeń oraz zasłonić dłońmi twarz, aby w ten sposób zapewnić sobie dostęp tlenu. Świadkowie zdarzenia powinni natomiast jak najszybciej zawiadomić odpowiednie służby ratunkowe i samemu zacząć szukać poszkodowanego, najlepiej przy użyciu wspomnianego wyżej sprzętu. 

Na oficjalnej stronie TOPRu Lawinowe ABC można poznać szczegółowy schemat działania ekipy ratunkowej:

1. Wezwij pomoc.
   
   
2. Przełącz detektor na Search i rozpocznij poszukiwanie, pamiętając o wszystkich fazach. Szukaj detektorem, ale wykorzystaj również zmysł słuchu i wzroku – być może będzie wystawać część ciała, kijków, narta itp.
   
   
3. Jeśli jesteś w grupie, wyznaczcie  najbardziej doświadczoną osobę, która będzie dowodzić akcją, obserwując teren i koordynując działania.
   
   
4. Gdy namierzysz detektorem zasypanego (znajdziesz "minimum" wskazań), rozpocznij sondowanie. Sonduj spiralnie, prostopadle do powierzchni lawiniska, zachowując odległość pomiędzy nakłuciami około 25 cm.
   
   
5. Po natrafieniu sondą na zasypanego KONIECZNIE POZOSTAW SONDĘ W TYM MIEJSCU – to znacznie ułatwi odkopanie i precyzyjną lokalizację zasypanego.
   
   
6. Pamiętaj  o poduszce powietrznej zasypanego, to może być kluczowa informacja co do dalszego postępowania z odnalezionym zasypanym, staraj się jej nie uszkodzić.
   
   
7. Ustaw ratowników w kształcie litery „U” od sondy w kierunku spadku stoku i zacznijcie odkopywać zasypanego. Odrzucaj śnieg za siebie, nie próbuj wyrzucać śniegu zbyt wysoko. Pracuj na stojąco, nie klękaj.
   
   
8. Po odkopaniu udziel pierwszej pomocy. Jeśli to konieczne, rozpocznij reanimację.

Góry wiosną są równie wymagające jak zimą. Zagrożenie lawinowe może być tak samo poważne jak w styczniu. Warto o tym pamiętać, gdy będziemy planować wyprawę. Dbamy o to, żebyście mieli łatwy dostęp do sprzętu z lawinowego ABC, dlatego w naszym sklepie oferujemy tylko najlepsze marki detektorów, sond, łopat i plecaków oraz służymy zawsze fachową radą.

* https://lawinoweabc.pl/przed-lawina [dostęp 19.03..2021]